Muhsin Ertuğrul Türk tiyatrosunun batılı anlamda kurucusu olarak kabul edilmektedir. Sinema alanında da Türkiye'de ilk önemli katkıları gerçekleştirmiştir. 1922-1939 yılları arasında Türkiye’de film yapan tek kişidir. Tefeyyüz Mektebi’nde okurken tiyatroya ilgi duydu ve aktör olmaya karar verdi. 1909'da Burhanettin Tiyatrosu’nda Arthur Conan Doyle'ın Sherlock Holmes oyununda "Bob" rolüyle ilk defa sahnede yer aldı. Ailesinin onun sahnede olmasına karşı çıkmasından dolayı baba evinden ayrıldı ve tiyatro eğitimi için 1911 senesinde Paris'e gitti. 1912 senesinde İstanbul’a geri döndü. Burada yönetmen ve oyuncu olarak çalışmaya başladı. İlk kez Shakespeare’in "Hamlet" oyununu sahneye koydu ve "Hamlet" rolünü kendisi oynadı. 1913 senesinde Bursa'da "Millet Tiyatrosu" isminde İsmail Galip Arcan, Behzad Butak ve Kemal Emin Bara ile kurduğu Yeni Turan Temsil Heyeti’nde çok sayıda yabancı oyunu sahneledi ve bu oyunlarda bizzat oynadı. Aynı yıl Şehzadebaşı'nda Ertuğrul Sineması'nı açtı. Burada ise film gösterimlerinin yanı sıra "Karanlık İçinde Buse", "Fener Bekçileri" gibi oyunlar da sahnelendi. Sinemada filmlerin gösteriminden önce kısa gösteriler yaptı. 1913 yılının sonunda karıştığı bir siyasi olay nedeniyle sınırdışı edilip Fransa'ya gitmek zorunda kaldı. İstanbul’a döndüğünde “Ertuğrul Muhsin ve Arkadaşları” topluluğunu kuran sanatçı, o sıralarda Berlin'e gitti ve Berlin'de kendi adına İstanbul Film adlı bir film şirketi kurdu. Üstat Film şirketinin de ortağı ve yönetmeni oldu. "Samson", "Kara Lale Bayramı", "Şeytana Tapanlar" adlı filmleri çekti. 1918 senesinde İstanbul’a döndü. Edebi Tiyatro Heyeti isminde özel bir topluluk kurdu. İpek Film ve Kemal Film’in kurulmasına yardımcı oldu. İpek Film'de 1928-1941 arasında yönetmen olarak 20 film çekti. Halide Edip Adıvar’ın aynı adı taşıyan romanından uyarlanan "Ateşten Gömlek" (1923) filmi ile Kurtuluş Savaşı'nı konu edinen ilk film olarak Türk sinema tarihine geçti. Bu filmde başrolü oynayan Neyyire Neyir ile dünya evine girdi. Muhsin Ertuğrul, ilk sesli Türk filmlerini çekti. Mısır-Yunan işbirliğiyle 1931'de çekilen "İstanbul Sokaklarında" filmi ve ertesi sene çektiği "Bir Millet Uyanıyor" filmi ilk sesli Türk filmleri oldu. Ertuğrul, İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda 1935-1936 sezonunda Türkiye’deki ilk düzenli çocuk oyunlarını sahnelere taşıdı. 1947'de kurulmakta olan Devlet Tiyatrosu'nu yönetmek üzere Ankara Devlet Konservatuvarı Tatbikat Sahnesi'nin başına getirilen Ertuğrul, çeşitli aralıklarla Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü ve İstanbul Şehir Tiyatroları Baş rejisörlüğü görevini sürdürdü. Bu dönemde 1964 Türkiye'de ilk kez Brecht’in bir oyununu ve Shakespeare’in 400. doğum yıldönümü sebebiyle 5 farklı sahnede 5 Shakespeare oyunu sahneletti. Bu çalışmaları sebebiyle eleştirilere hedef oldu. 1966’da İstanbul Belediye Meclisi’nin kararıyla baş rejisörlük kadrosu kaldırıldı. Kamuoyunda, mecliste ve medyada büyük tepkilere yol açan "Muhsin Ertuğrul olayı", "Türk tiyatrosuna indirilen bir darbe" olarak tarihe geçti. Ortada kalan Muhsin Ertuğrul, Federal Almanya ve İspanya’daki tiyatro eğitim yöntemlerini incelemeye gitti. 1967’de LCC Tiyatro Okulu'nda sahne dersleri ve İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsü'nde tiyatro eleştirisi dersleri verdi. 23 Aralık - 12 Ocak 1970 arasında 60. sanat yılı büyük programlarla kutlayan Muhsin Ertuğrul'a 23 Ekim 1971’de Kültür Bakanı Talât Halman’ın çabasıyla Cumhuriyet tarihinde ilk kez bir sanatçıya verillen "Devlet Kültür Armağanı" verildi. Ertuğrul'a 23 Nisan 1979'da Ege Üniversitesi'nce fahri doktor ünvanı verildi. Ünvanını almak ve sanat yaşamının 70. yıl kutlamalarına katılmak üzere gittiği İzmir şehrinde 29 Nisan günü, kalp krizi sonucu hayata veda etti. Ertuğrul'un naaşı İstanbul- Zincirlikuyu Mezarlığı'ndadır.