Ezel Akay Boğaziçi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi'nden mezun oldu. Sonrasında ABD'de Villanova Üniversitesi’nde tiyatro eğitimi aldı. Ender Akay isminde müzisyen bir kardeşi vardır. İFR’nin kurucu ortağı olarak film prodüksiyonu sektörüne girmeden önce reklam metin yazarlığı, tiyatro yönetmenliği ve oyunculuğu, yapım asistanlığı ve amirliği yaptı. Aralarında hafızalara kazınan birçok ünlü reklamın da bulıunduğu 500’den fazla reklam filminde yönetmen koltuğundaydı. 1996 yılında "Derviş Zaim" ve "Tabutta Rövaşata" filmlerinin yapımcılığını üstlendi. 2004 yılında Ahmet Uluçay’ın yönettiği, yurtiçi ve yurtdışı festivallerde birçok ödül kazanan "Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak" filminin de genel yapım sorumluluğunu üstlendi. Bu yapımlar ile sinema sektöründe iyice tanınmaya başlayan Akay, başrollerinde Haluk Bilginer, Özcan Deniz ve Demet Akbağ’ın olduğu Levent Kazak'ın senaryosunu yazdığı, "Neredesin Firuze" (2004) isimli film ile ilk uzun metraj filmini yönetti. Bu filmle Türkiye'de pek çok kişi tarafından tanındı ve sevildi. Yine Levent Kazak'ın senaryosunu yazdığı, başrollerini Haluk Bilginer ve Beyazıt Öztürk'ün paylaştıkları "Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü?" (2006) filminin yönetmenliğini yaptı. 20 Ağustos 2004 tarihinde Şebnem Dönmez ile ikinci evliliğini yaptı. Şubat 2007 tarihinde boşandı. İlk evliliğinden ise 1998 doğumlu Hasan adında bir oğlu vardır. Daha sonra "7 Kocalı Hürmüz" (2009) gibi sevilen filmlere imza atan başarılı yönetmen, "Tehlikeyle Flört" (2014) isimli filmde oyunucu olarak yer aldı. Usta yönetmen, bir sonraki projesi olan Aziz Nesin'in unutulmaz "Zübük" adlı eserini beyaz perdeye taşımaya hazırlanıyor.