Emel Sayın 13 yaşındayken Arif Sami Toker'den müzik dersleri almaya başladı. Sonraki senelerde Münir Nurettin Selçuk'tan eğitim alan Sayın, Uzunköprü Gazi Turhan Bey Ortaokulu ve Çapa Anadolu Öğretmen Lisesi'ni bitirdi. İstanbul Belediye Konservatuarı'nda Alis Rosenthal'dan şan dersleri almıştır. Hürriyet Haber Ajansı'nın açtığı yarışmada Ses Kraliçesi seçildi. 17 yaşına geldiğinde Necdet Yazar'ın gazinosunda sahne almaya başladı. 1963 yılında Ankara Radyosu'nun sınavını kazanarak burada 7 yıl boyunca çalıştı. Sahne deneyimini de geliştiren Emel Sayın, daha sonra İstanbul'a taşınarak İstanbul Radyosu'nda çalışmaya başladı. Lalezâr Fazinosu'nda assolist olarak sahne aldı. İlk sinema deneyimini 1970 tarihli "Eyvah" filmiyle yaşayan Sayın, daha sonra sırasıyla "Şampiyon", "Feride", "Hicran", "Kavanoz Dipli Dünya" ve "Makber" gibi filmlerde oynadı. Emel Sayın, pek çok sinema filminde rol almakla birlikte başrollerini Tarık Akan ile paylaştığı 1974 tarihli "Mavi Boncuk" filmiyle oyunculuğunu kanıtladı. 2001 yılında ekranlara gelen "Aşkım Aşkım" dizisinde de Mehmet Ali Erbil ile birlikte başrolleri paylaşan Emel Sayın, 1998'de Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti tarafından Devlet Sanatçısı ünvanına layık görüldü.